Mi Juan. Razóns poderosas

 

Razóns poderosas

A miña avoa Carmen tiña razóns moi poderosas para odiar o golpe de estado militar contra a república. Ese odio mostrábase en aspectos de rexeitamento a calquera cousa que lle lembrase un conflito militar, películas, cancións, debuxos, etc. era común cando dun xeito manseliño se negaba a ver calquera película que tivese como parte do seu argumento, escenario, algunha guerra, ou historias de drama relacionadas coa guerra.

Cando ela sentía a contragusto con algunha noticia, ou si escoitaba na radio, ou vía no Parte, a opinión do algún político radical, entón botaba un conto sobre a amizade; tiña varios, pero o meu preferido é sobre a relación entre o párroco de Callobre e un veciño "rojo". Era como unha fábula, remataba en ensinanza.

Parece ser que despois das votacións en España, durante a IIª República, cando gañaron as esquerdas, parte animada dos veciños de Callobre, decidiron que había que celebrar esa histórica vitoria, e de maneira moi escandalosa ,queimando imaxes de santos, virxes e igrexas.

O recio sacerdote defendeu coa súa palabra o lugar de Deus e enfrontouse aos aguerridos veciños. Era un home respectado, xusto e honesto, por iso non se queimou a igrexa de San Xoán de Callobre.

Pero si se queimou a ermida do lugar de Vigo, e parte das imaxes, aínda que non todas, algunhas foron salvadas polos parroquianos.

Uns deses destemidos homes,  movido polas necesidades dunha vida con menos fame e dor, encarouse co sacerdote e dixólle que as suas mans portaran o lume que esnaquizou as tallas que recibían os cartos dun pobo asoballado.

O sacerdote calou e mirou para o desastre, dandollé as costas i acudindo con pena a Ermida. 

Maís, despois á élite ecónomica e militar provocará unha loita fraticida. E aqueles que disfrutaron coa victoria da esquerda política tiveron que agocharse xa que milicias populares buscaban vinganzas, no nome da lei.

Contaban as línguas que unha noite un ruído despertou ó crego. Sen nengún temor baixou do piso da reitoría e atopou un home espantadizo agochado. Era o pirómano da Ermida de Vigo.

Fora, voces berrando coma bestas o nome do refuxiado e de todos aqueles que votaran as esquerdas.

As mesmas máns que axudaban a mallar o trigo, agora portaban armas para matalo e botar ó seu corpo no maís profundo do esquencemento.

Sen mediar palabra, de súpeto o réxio cura votou a man as cortinas para mirar o que acontecía fora, mentras cun sinal avisou que non dixera nada o feligrés.

Dende a fiestra contemplou luces que moviánse de xeito contínuo, voces alporizadas que berraban palabras de morte.

Era o odio.

Co ventre cheo de azos, o crego saliu da casa e foi cara a barbarie, comenzando a reducir as enerxías dos alporizados homes das aldeas veciñas. Dou indicacións de que deixaran de buscar e foran para as suas casas a coidar das suas mulleres e familias. Mañán sería outro día caluroso.

Así foi.

O humilde crego atendeu o feligrés durante varios meses, mentras todos na parroquía pensaban que fuxira cara os cercanos montes de Monfero, ese foi o rumor que o sacerdote e a familia espallaron pola veciñanza.

Maís dun ano despois o home voltou a sua casa, cos seus.

Dende esa, era o home maís participativo nos actos que organizaba o crego na parroquía.

"A guerra esnaquiza vidas", sentenciaba a miña avoa.

Cada día que pasa convénzome ao meu mesmo da verdade das túas palabras.

Onte dedíqueme durante unha boa parte da mañá a organizar as cartas que tes do avó Juan e do seu compañeiro Manuel Sánchez.

O certificado do seu falecemento e un pequeno libro con anotacións  dos nacementos da familia Bonome Pena.

Ao dedicarme a este actividade, o meu estado de ánimo fluctúa bastante, como un pequeno pesqueiro subo e bailo ao son das ondas e das miñas emocións e sentimentos.

Tento ler, lentamente, as pequenas cartas, co fin de recompor este crebacabezas que mostre a forma de chegar ata os últimos días do meu avó Juan.

O que descubro é o camiño tortuoso dunha vida truncada, o sufrimento padecido cando non tocaba; eran tempos de ilusión, de afecto compartido, non de loito ou pranto. As cartas trouxeron primeiro esperanza. E despois morte. Silencio eterno.

Vexo bágoas caendo unha e outra vez ao ler as liñas escuras sobre o branco papel. É só a parte do meu avó. Desapareceron as cartas escritas pola miña avoa. Que serán delas?

Tamén sinto a súa determinación. Si, ela continuará o seu labor, vivirá por e para os demais, coidando ao seu fillo, á súa nora; aos seus netos. Posteriormente ás familias que os seus netos formen. Ela será coidadora, ama de cría, asistenta, cociñeira, planchadora, costurera, cociñeira, compartirá todo o propio con nós, non rexeita ningunha faena.

O espertar dos recordos que estou a facer ó ler estas páxinas trae tempos de temor, de angustia e medo ao futuro.

Tempos de odio.